Onverwachts of sluimerend wachtend op het “nooit” juiste moment. Het moment waarop uitgesproken wordt dat je het niet meer ziet zitten, dat het niet meer werkt, we zijn uit elkaar gegroeid of ik ben verliefd geworden op een ander.
We noemen dit de scheidingsmelding, het zogenaamde ‘adieu’. Een heel belangrijk moment in een scheidingsproces. Wat gebeurt er met/bij de ander? En hoe nu verder?
Zowel bij diegene die het nieuws brengt als bij diegene die het nieuws ontvangt, is er bij een scheiding sprake van rouw. Beide hebben jullie tijd nodig om de scheiding te verwerken. Je kunt je machteloos voelen, bitter, verdrietig, apathisch, afgezonderd of juist opgelucht. Hoe dan ook, je leven zal ingrijpend veranderen.
Rouwen om een relatie, hoe beleef je dat?
Volgens psychiater Elisabeth Kübbler-Ross kan er zonder rouw geen nieuw leven worden opgebouwd. Om verder te gaan en opnieuw te kunnen beginnen zal eerst de scheiding een plaats gegeven moeten worden en als een gegeven geaccepteerd moeten worden.
Belangrijk is je te realiseren dat een rouwproces voor iedereen anders verloopt.
De rouwprocessen bij een scheiding lopen voor de twee partners niet gelijk, vaak denkt één van beide al langer na over de scheiding. Daarnaast beleefd ieder mens elk afscheid op hun eigen manier.
In tegenstelling tot een afscheid bij overlijden waarvan we begrijpen dat de ander nooit terug zal komen. Kun je bij een echtscheiding deze hoop nog wel hebben. Hierdoor kan het verwerkingsproces/rouwproces extra moeilijk zijn.
Verschillende fasen in rouwverwerking
1. Ontkenning
Het komt vaak voor dat de echtscheiding in eerste instantie ontkent wordt. Soms wordt gezegd: “mijn partner is zichzelf niet meer, zij bevindt zich in een midlifecrisis” of ‘hij is overspannen’. In deze fase ontken je de breuk in jullie relatie. In deze fase komt ook vaak angst voor, zeker als er geen verklaring kan gevonden waarom de ander weg wil gaan.
2. Boosheid
Als het duidelijk begint te worden dat de scheiding een feit is, dan ontstaat daarna vaak boosheid of woede. Soms leidt de verontwaardiging over het feit dat jullie niet meer op een lijn zitten tot onredelijke standpunten of zelfs dreigende uitlatingen. Vaak voelt het in deze fase prettig om de ander tot boosdoener te bestempelen, maar uiteindelijk moet de boosheid opzij worden gezet en moet je je weer beheersen. Alleen dan kun je verder komen in de verwerking van de scheiding.
3. Verdriet
Met het verdwijnen van de boosheid komt er ruimte voor het besef dat je je partner moet loslaten. Dat besef doet pijn en maakt je intens verdrietig. Je realiseren dat je oude leven voorbij is. Hierdoor kan een gevoel van machteloosheid of depressie ontstaan, waarbij je je soms afvraagt wat de zin van dit alles is. Veel mensen proberen te vluchten voor dit verdriet en storten zich op hun werk, of gebruiken drank of drugs om aan de situatie te ontkomen. Dat heeft een averechts effect: voor hen duurt het rouwproces veel langer.Door de pijn te ondergaan (fysieke pijn, huilbuien, agressie, het hebben van schuldgevoelens, slijt langzamerhand het verdriet en wordt het minder.
4. Apathie
Ook kan apathie opkomen: een lusteloosheid/onverschilligheid, wanneer je niet de kracht op kunt brengen te reageren op je emotionele, sociale en je geestelijk leven.
5. Acceptatie
Uiteindelijk ontstaat een situatie waarin je de omstandigheden accepteert. Met die aanvaarding ontstaat rust en een mogelijkheid om afscheid te nemen.
6. Nieuwe plannen
Je gaat je in deze fase weer richten op de toekomst en op ‘wat mogelijk is’ in plaats van ‘wat er niet meer mogelijk is’. Er zelfs weer opwinding komen omdat je nieuwe mogelijkheden ziet en uit wil gaan proberen.
Realiseer je goed dat deze fasen vaak niet éénmaal, maar meerdere keren worden doorlopen.
Bij een onverwachte gebeurtenis kun je ineens een aantal fases worden teruggeworpen. Ook duurt het rouwproces vaak langer dan de scheiding zelf. Vaak duurt het twee seizoenen (2x verjaardag, 2x kerst, 2x zomervakantie etc.) voordat je echt definitief in de laatste fase bent beland.
Ondanks de tijd die je nodig hebt om voor jezelf door de rouwfase heen te komen is er ook nog de scheiding. Wachten tot beide in de laatste fase van het rouwproces zijn beland is niet wenselijk. Mijn hoop is wel dat de uitleg van dit proces wat meer begrip voor elkaar brengt, om zo gezamenlijk het echtscheidingsproces tot een goed einde te brengen.